Bản thân không phải là một người có kiến thức chuyên môn về các hoạt động trong quá trình sản xuất game nhưng bạn luôn muốn tìm cho mình một vị trí thích hợp để thỏa mãn niềm đam mê.
Không thể quay lại để theo những khóa học dài đằng đẵng về lập trình, viết code, đồ họa… lựa chọn của bạn còn lại là quá ít. Bạn nên bắt đầu từ đâu? Mục tiêu trong tương lai bạn nên chọn là gì? Game Producer ( phụ trách sản xuất) có thể là câu trả lời dành cho bạn. Tuy nhiên, những thử thách ở phía trước là rất nhiều. Tuy bài viết này không phải là một bí quyết hay một lời đảm bảo để thành công, hãy coi đây như tư liệu tham khảo trước khi lựa chọn theo đuổi con đường này.
Game Producer là ai?
Thuật ngữ Producer trong ngành game lần đầu tiên được nhắc đến vào năm 1982 khi Trip Hawkins thành lập công ty Electronic Arts. Ông cho rằng producers là người quản lý nhân sự trong quá trình sản xuất giống như trong phim ảnh hay âm nhạc. Game Producer có vai trò chính là đảm bảo tiến độ dự án, hoàn thành đúng thời gian đã được giao vào chi phí phê duyệt. Khi ngành game phát triển, Producer đã trở thành một phòng ban riêng với việc phân ra nhiều producer quản lý từng lĩnh vực như lập trình, thiết kế, âm thanh, cắt cảnh… Ngoài ra, trách nhiệm của họ cũng được bổ sung thêm ví dụ như sắp xếp các buổi test alpha, beta và người chơi trực tiếp, thường xuyên báo cáo với nhà phát hành và các nhà đầu tư về tiến độ….
Lương lậu ra sao?
Theo thống kê thường niên trong ngành công nghiệp game, Producer là vị trí lương cao thứ ba trong một đội ngũ phát triển (sau Marketing và lập trình). Cũng theo bản thông kê này, Producer trung bình kiếm 75.000 USD một năm. Với dưới 3 năm kinh nghiệm, bạn có thể kiếm 55.000 USD một năm và con số tăng gấp đôi khi bạn có 6 năm kinh nghiệm. Tuy nhiên, lương thưởng của producers sẽ thay đổi tùy thuộc vào nhà phát hành, studio hay các nước khác nhau trên thế giới.
Tại Châu Á, lương của Producers thường chiếm từ 1 đến 1,8% giá trị tổng dự án (nguồn Gamespot), thế nên hãy lấy một dự án sản xuất game thuần Việt như 7554 làm ví dụ. Tổng chi phí của 7554 là 800 ngàn USD, vậy lương của Producers sẽ vào khoảng gần 300 triệu VND. Tất nhiên con số này hoàn toàn chỉ là ước tính của chúng tôi, mức lương thực tế rất ít khi được tiết lộ ra bên ngoài.
Con đường để trở thành một Game Producers?
4 năm đầu tiên: học đại học chuyên ngành kinh tế hoặc công nghệ thông tin. Làm việc trong bộ phận giám sát, quản lý và bảo hành chất lượng (QA – Quality Assurance) trong 1 năm để lấy kinh nghiệm, thường là trong lúc chuẩn bị tốt nghiệp để đảm bảo thời gian.
Từ năm thứ 5 đến năm thứ 7: Làm việc tại vị trí trợ lý sản xuất (Production Assistant Role) trong 3 năm, nhận về nhiều trách nhiệm hơn và nếu thuận lợi có thể tăng chức. Có thể bổ sung thêm kiến thức bằng các khóa học quản lý dự án vào buổi tối nhằm đạt được chứng nhận PMP (Project Mangament Professional). Đây là các kiến thức cơ bản song vô cùng cần thiết cho bất cứ người nào muốn đảm nhiệm vị trí producer. Trong khoảng thời gian này, bạn đã có thể bắt đầu với chức danh Producer ở các dự án game nhỏ, Indie hoặc mobile.
Năm thứ 8: Bạn đã sẵn sàng cho vị trí Producer của dự án lớn với nhiều năm kinh nghiệm.
Làm thế nào để trở thành một producer giỏi?
Liên tục lập kế hoạch
Hãy lường trước được mọi thứ có thể xảy ra trong quá trình sản xuất. Đội ngũ nhân sự cần một người biết rõ định hướng, những rủi ro có thể giải quyết, né tranh hay chấp nhận. Đây sẽ là nơi để khóa học quản lý dự án của producer phát huy tác dụng với rất nhiều kĩ năng như đánh giá chi phí, kĩ thuật phân tích Dephi, quản lý dòng tiền dự án, quản lý quỹ thời gian…. Games không giống như những dự án thông thường, nó được phân chia thành rất các mục tiêu và giai đoạn nhỏ cần hoàn thiện. Vô số thay đổi, rủi ro có thể xảy ra cả về mặt kĩ thuật, nhân sự lẫn tài chính. Một producer giỏi cần thích nghi với những đặc điểm này.
Chấp nhận thất bại trong giai đoạn đầu
Một tựa game cho dù đã có tầm nhìn chắc chắn với bộ concept art, ý tưởng chung về gameplay hay cốt truyện… nhưng hiện thực hóa nó là cả một quá trình đầy khó khăn. Thời gian đầu khi đội ngũ tạo ra các mẫu thiết kế, họ rất dễ thất bại và đôi khi còn không thể hoạt động được. Nhưng một producer sẽ không vì thế mà cảm thấy lo lắng. Họ sẽ lập được một kế hoạch trong đó chấp nhận thất bại của đội ngũ phát triển trong thời gian nhất định, thậm chí mạo hiểm trước nguy cơ chậm tiến độ để dự án đi đúng hướng và tăng tốc về sau này.
Nắm chắc tầm nhìn của dự án
Ai cũng có tầm nhìn của riêng mình về một dự án, nhưng hãy luôn nhận thức đúng về vai trò của một producers, đó là đảm bảo cho tầm nhìn (thường là của giám đốc sáng tạo – Creative Director) trở thành sự thật. Bằng mọi giá, producer phải bảo vệ, ủng hộ và thực hiện nó. Đây chính là nền móng vững chắc nhất cho producer trong các cuộc tranh luận với nhân viên. Có thể một lập trình viên gameplay hay họa sĩ thiết kế muốn thay đổi yếu tố nào đó cho công việc của mình diễn ra suôn sẻ hơn. Producer không thể chấp nhận mọi yêu cầu một cách mù quáng mà phải đề ra giới hạn cho chính mình. Căn cứ cho giới hạn ấy không gì khác chính là tầm nhìn của dự án.
Đừng là ông chủ, hãy là người phục vụ
Trong sản xuất game, đội ngũ phát triển vẫn là quan trọng nhất. Dù Producer trên danh nghĩ là dẫn đầu nhưng họ luôn phải cung cấp tất cả những gì đội ngũ cần cho công việc. Công việc sáng tạo dù là trong ngành nào cũng vậy, phim ảnh, âm nhạc hay game cũng cần người ta có một đầu óc thoải mái. Nếu liên tục bị một ông chủ hách dịch áp chế, họ sẽ không bao giờ tạo ra nổi một sản phẩm tốt. Hãy lấy Castlevania: Lord Of Shadow 2 làm một ví dụ. Hàng chục triệu USD của Konami đã bị lãng phí chỉ bởi mâu thuẫn giữa nhân viên và ông chủ của họ Enric Alvarez. Điểm số review thấp, doanh thu thảm hại và nguy cơ đóng cửa của studio đã cận kề.
Và điều cuối cùng, hãy nhớ producer không phải là người có kiến thức chuyên môn giỏi nhất. Họ đang tạo ra một môi trường làm việc tốt nhất cho các chuyên gia về code, đồ họa và gameplay. Vì thế, hãy tôn trọng họ và luôn luôn lắng nghe những gì họ muốn nói.
Để ngành game tại Việt Nam phát triển, những sản phẩm trong nước cần cải thiện về cả chất lượng và số lượng để có thể cạnh tranh với sản phẩm ngoại ngay tại thị trường nội địa. Vai trò của những Producer trong quá trình ấy là hết sức quan trọng. Nếu muốn phát triển sự nghiệp của mình trong ngành game, đây sẽ là vị trí rất thích hợp. Bạn có muốn trở thành một game producer? Hãy cho chúng tôi biết trong phần comment bên dưới.
}
