Theo lời ông Rama, đây không phải là chuyện thật theo nghĩa sinh học, mà là dự án mở rộng trí tuệ nhân tạo trong bộ máy lập pháp Albania. Cụ thể, 83 “đứa con” kỹ thuật số này sẽ là 83 trợ lý AI phục vụ cho các nghị sĩ thuộc Đảng Xã hội, nhằm giám sát hoạt động của Quốc hội, ghi chép nội dung phiên họp và thậm chí “gợi ý cách phản ứng” cho từng nghị sĩ.
“Chúng tôi đã mạo hiểm khi tạo ra Diella, và hôm nay, cô ấy mang thai 83 đứa con. Mỗi đứa sẽ là một trợ lý tham gia vào các phiên họp, ghi lại mọi thứ diễn ra và đề xuất cho các nghị sĩ nên phản ứng thế nào. Những đứa trẻ này sẽ thừa hưởng toàn bộ kiến thức của ‘người mẹ’ Diella,” ông Rama nói.
Hệ thống này dự kiến vận hành chính thức vào cuối năm 2026. Ông Rama ví von hài hước:
“Nếu bạn đi uống cà phê và quên quay lại phòng họp, đứa trẻ của Diella sẽ nói cho bạn biết những gì đã diễn ra và nhắc bạn nên phản ứng với ai. Lần sau nếu các bạn mời tôi, sẽ có thêm 83 màn hình dành cho các ‘đứa con’ ấy.”
Được bổ nhiệm vào tháng 9, Diella – có nghĩa là “Mặt trời” trong tiếng Albania – là bộ trưởng AI đầu tiên trên thế giới được chính thức công nhận trong bộ máy chính phủ.
Trước đó, Diella được tạo ra với mục tiêu đưa toàn bộ hệ thống đấu thầu công của Albania trở nên minh bạch và “không còn chỗ cho tham nhũng.” Bắt đầu hoạt động từ tháng 1 trên nền tảng e-Albania, cô đảm nhiệm việc hỗ trợ người dân và doanh nghiệp tiếp cận các giấy tờ nhà nước, đồng thời giám sát mọi gói thầu công.
“Mọi khoản ngân sách nhà nước tham gia quy trình đấu thầu đều phải hoàn toàn minh bạch. Không còn chỗ cho sai phạm,” Thủ tướng Rama khẳng định.
Diella là thực thể trí tuệ nhân tạo hoàn toàn, được xây dựng từ mã lệnh và điểm ảnh, xuất hiện dưới hình dạng một phụ nữ mặc trang phục truyền thống Albania.
